JAM 2024: Ciklus “Džez na filmu” od 8. do 10. aprila

Ciklus “Džez na filmu” biće organizovan u okviru filmskog segmenta manifestacije “Mjesec poštovanja džeza u Crnoj Gori – JAM 2024” od 8. do 10. aprila u Multimedijalnoj sali KIC-a “Budo Tomović”, u 20 sati.

U ponedjeljak, 8. aprila, na repertoaru je igrani film Regtajm (Ragtime) iz 1981. godine, slavnog režisera Miloša Formana. Film je snimljen po istoimenom istorijskom romanu Edvarda Lorensa Doktorova, koji je 1998. godine, uvršten u listu sto najboljih romana njujorške izdavačke “Moderna biblioteka”. Radnja filma jesmještena u Njujorku početkom 20. vijeka, prati život mladog pijaniste Kolhausa Volkera Džuniora, afro-američkog porijekla, koji je dostigao slavu i bogatstvo svirajući u džez bendu. Igrom slučaja postaje upleten u živote jedne aristokratske porodice. Film istražuje složen mozaik likova iz različitih društvenih slojeva, čija se sudbina prepliće kroz rasizam, klasnu segregaciju, diskriminaciju i kulturne promjene.

Jedan od najcjenjenijih filmskih stvaralaca svog vremena Miloš Forman, češko-američki reditelj (1932-2018) postao je poznat po svom jedinstvenom pristupu filmu i temama koje istražuje. Dobitnik je brojnih nagrada, uključujući Oskara za najboljeg reditelja za filmove” Let iznad kukavičjeg gnijezda” i “Amadeus”. Njegova sposobnost da slojevito prikaže ljudsku prirodu i društvenu dinamiku učinila je njegov rad istaknutim i univerzalno prepoznatljivim.

Igrani film“Još bolji bluz” (Mo’ Better Blues) čuvenog američkog režisera Spajka Lija, prikazaćemo u utorak, 9. aprila. Snimljena 1990. godine, ova muzička drama prati život talentovanog i samosvjesnog džez trubača Blika Giljama, kojeg igra Denzel Vošington, čiji su život i karijera podložni turbulentnim promjenama. Pokušavajući da pronađe svoj autentični stil i mjesto u muzičkoj industriji, Blik se suočava s mnogim dilemama, ljubavnim trouglom, odnosom s najboljim prijateljem i menadžerom Džajantom, koga u filmu igra Spajk Li.

Američki reditelj, scenarista, producent i glumac Spajk Li istakao se svojim jedinstvenim stilom u filmskoj industriji. Njegovi filmovi često istražuju duboke sociopolitičke teme i složenost afroameričkog iskustva. Dobitnik je brojnih nagrada, uključujući Oskara za najbolji adaptirani scenario za film “Crni član KKKlana” (BlacKkKlansman) iz 2018. godine, koji je osvojio i “Zlatnu palmu” na filmskom festivalu u Kanu. Njegov uticaj na filmsku umjetnost i aktivizam je neosporan, a njegovi filmovi ostavljaju dubok utisak na publiku. Kongresna biblioteka za očuvanje u Nacionalnom filmskom registru kao posebno značajne uvrstila je Lijeve filmove: Uradi pravu stvar, Malkolm Iks, Četiri male djevojčice, Ona to mora imati i Prevareni.

Na kraju ciklusa “Džez na filmu” biće prikazan biografski film “Dani slave” (original De-Lovely) iz 2004. godine, koji istražuje život i muzičko nasljeđe jednog od najvećih kompozitora američke muzike, Kola Portera. Kroz retrospektivni pogled na njegovu karijeru i složeni ljubavni odnos sa suprugom Lindom Li Tomas, film otkriva duboke emocije, strast i umjetničku genijalnost ovog legendarnog stvaraoca. Film je protkan njegovom vanvremenskom muzikom i pjesmama u izvođenju Robija Vilijamsa, Šeril Krou, Alanis Moriset, Natali Kol, Elvisa Kostela, i drugih.

Reditelj i dobitnik Oskara za produkciju Irvin Vinkler je gotovo oduvijek fasciniran likom i djelom Kola Portera. Vinkler je kontaktirao pravne zastupnike Porterovog nasljijeđa koji su se nadali da će ovo biti prilika da se Porterova muzika predstavi novoj generaciji slušalaca. Bili su od velike pomoći kada su u pitanju autorska prava za pjesme i autentični detalji iz Porterovog života. Angažovan je scenarista Džej Koks (dobitnik “Oskara” za “Bande Njujorka”). Pokušali su da na film prenesu suštinu Porterovog bića, a ne samo biografske činjenice. Da bi to postigli, koristili su se teatarskim sredstvima. Na taj način su priču o njegovom životu protkali najznačajnijim Porterovim pjesmama.

Ciklus “Džez na filmu” organizuju Jazz Art, KIC “Budo Tomović” i Američki ugao.