Na današnji dan 1916. umro Henrik Sjenkjevič, majstor istorijskog romana

Na današnji dan, 15. novembra 1916. umro je Henrik Sjenkjevič, poljski pisac, dobitnik Nobelove nagrade za književnost.

Sjenkjevič je rođen 5. maja 1846. u malom selu Vola Okržejska, u tadašnjoj Ruskoj Poljskoj, u siromašnoj plemićkoj porodici.

Studirao je na Varšavskom univerzitetu. Prvobitno se bavio medicinom, a zatim se preusmjerio na istoriju i književnost.

Karijeru je započeo kao novinar i putopisac. Nakon studija književnosti mnogo je putovao – bio je u Americi, Africi, proputovao je Evropu – i sa tih putovanja slao je poljskim novinama putopise pod pseudonimom Litvos.

Nakon povratka u Poljsku posvetio se proučavanju istorije, te je tako nastala velika trilogija o Poljskoj sedamnaestog vijeka: “Ognjem i mačem“, “Potop” i “Pan Volodijovski”, a u jednoj od zemalja koje je posjetio, u Italiji, našao je i inspiraciju za svoj čuveni roman Quo vadis?”, koji mu je donio svjetsku slavu i najprevođeniji je tekst s poljskog jezika.

Legenda kaže da je ideju za “Quo Vadis” dobio tokom putovanja u Rim, kada je posjetio katakombe gdje su se prvi hrišćani okupljali da služe Liturgiju. Ova posjeta ga je duboko inspirisala, pa je roman napisao u roku od nekoliko godina.

Nobelov komitet mu je upravo za ovaj roman dodijelio Nobelovu nagradu za književnost, opisujući ovo djelo kao “izuzetno u epizodama i inspirativno u dometu”.

Sjenkjevič je bio majstor istorijskog romana i jedan od omiljenih poljskih pisaca. Njegova djela često su oslikavala duh poljske prošlosti i patriotski otpor, posebno u vremenu kada je Poljska bila podijeljena između Rusije, Pruske i Austrije.

Osim književnog rada, bio je i aktivan u humanitarnim akcijama, posebno u pomoći poljskim izbjeglicama tokom Prvog svjetskog rata.

Preminuo je 15. novembra 1916. godine u švajcarskom gradu Vevey.

Smatra se jednim od najvećih poljskih pisaca i simbolom poljske književnosti i kulture.