Od otpada do arhitekture: rashodovane lopatice vjetroturbina kao nova fasada održive Evrope

Parking-garaža Niels Bohr u švedskom gradu Lundu postala je svojevrsni simbol cirkularne ekonomije i inovativne arhitekture. Ovaj objekat u južnoj Švedskoj prva je građevina u Evropi čiji su spoljašnji, nenoseći zidovi izrađeni od rashodovanih lopatica vetroturbina, materijala koji se do sada uglavnom smatrao teškim za reciklažu i često je završavao na deponijama.

Lopatice vetroturbina predstavljaju jedan od najkompleksnijih izazova u oblasti reciklaže obnovljivih izvora energije. Njihova konstrukcija, koja obuhvata drvenu ili penastu jezgru obloženu višeslojnim sintetičkim smolama ojačanim staklenim ili ugljeničnim vlaknima, projektovana je tako da decenijama izdržava ekstremne vremenske uslove. Upravo zbog te izdržljivosti, njihova razgradnja i klasična reciklaža su tehnički zahtjevne i često neisplative, što je dovelo do toga da se veliki broj iskorišćenih lopatica i dalje odlaže kao otpad.

U Lundu je, međutim, pronađeno drugačije rješenje. Energetska kompanija Vattenfall, koja je prethodno demontirala vetropark Nørre Økse Sø, donirala je 57 rashodovanih lopatica koje su iskorišćene za izgradnju fasade parking-garaže u novom gradskom naselju Brunsheg. Objekat, u vlasništvu gradskog komunalnog preduzeća LKP, ima pet spratova, 365 parking-mjesta, 40 punjača za električna vozila i sopstveni sistem baterija za skladištenje energije.

Ideja za ovakav projekat potekla je od arhitekte Jonasa Lojda, koji je želio da pokaže da se materijali iz obnovljivih izvora energije mogu koristiti i nakon završetka njihovog prvobitnog životnog ciklusa. Kako sam ističe, inspiraciju je pronašao u podacima da se u Sjedinjenim Američkim Državama veliki broj lopatica jednostavno zakopava. „To nije samo ekološki problem, već i rasipanje vrijednih resursa“, smatra Lojd.

Parking-garaža u Lundu osmišljena je kao primjer održive arhitekture u širem smislu. Fasada je dodatno ozelenjena biljkama pogodnim za oprašivače, dok su na krovu postavljeni solarni paneli povezani sa baterijskim sistemom, koji omogućava punjenje električnih vozila tokom noći. Generalni direktor LKP-a Paul Milenberg priznaje da je u početku postojala doza skepticizma, ali da je konačni rezultat premašio očekivanja i pokazao da inovativna rješenja mogu biti i estetski i funkcionalno uspješna.

Kako nisu sve donirane lopatice iskorišćene u ovom projektu, LKP je pokrenuo i javni konkurs na kojem građani mogu predlagati nove načine njihove upotrebe. Autor najboljeg rješenja biće nagrađen mjesecom besplatnog parkiranja, čime se dodatno podstiče uključivanje zajednice u razmišljanje o održivosti i ponovnoj upotrebi materijala.

Vattenfall, koji upravlja sa više od 1.400 vetroturbina širom Evrope, ovim projektom želi da ukaže na važnost cirkularnog pristupa u industriji obnovljivih izvora energije. Kompanija već primjenjuje različite modele ponovne upotrebe lopatica – od nosača za solarne panele i izolacionog materijala, do kreativnih rješenja poput skija ili prenamjene kućišta turbina u stambene objekte.

Ambicija kompanije je da do 2030. godine postigne stoprocentnu reciklažu ili ponovnu upotrebu lopatica, nosnih konusa i kućišta gondola. Iako je riječ o zahtjevnom cilju, u Vattenfallu smatraju da tehnološki napredak i inovativni projekti poput onog u Lundu jasno pokazuju da održivost može ići ruku pod ruku sa ekonomskom isplativošću, bezbjednošću i savremenim urbanim razvojem.

Izvor: Balkan green energy news