Efekat tehnologije zarobljavanja CO2 je upitan, a učinak još zanemariv
Izvor: Balkan Green Energy News
Autor: Mihailo Vujasin
Foto: Canva
Tehnologije hvatanja i skladištenja ugljenika (CCS – carbon capture and storage) su namijenjene obaranju emisija CO2, pa čak i smanjivanju njegovog prisustva u atmosferi. Dok ih zagovornici predstavljaju kao nezaobilazne za ostvarenje klimatskih ciljeva, kritičari tih rješenja propituju njihovu efikasnost i tvrde da one najviše koriste industriji fosilnih goriva. Belgija i Danska su upravo pustile jedan CCS sistem u pogon.
Međuvladin panel za klimatske promjene (IPCC) daje apsolutni prioritet dekarbonizaciji industrije i saobraćaja i ubrzanom smanjenju emisija gasova s efektom staklene bašte, što je moguće bliže nuli. Međutim, u naučnoj zajednici postoji konsenzus da je za ostvarenje globalnih klimatskih ciljeva, odnosno postizanje neto nula emisija do 2050., potrebno i izvući određenu količinu ugljen-dioksida (CO2) iz atmosfere i uskladištiti ga.
Za ostvarenje globalnih klimatskih ciljeva potrebno je i izdvajati CO2 iz atmosfere i skladištiti ga
Postoji nekoliko prirodnih i tehnoloških metoda za ostvarenje tako složenog zadatka kao što je uspostavljanje ugljenične neutralnosti. Prirodno uklanjanje CO2 iz atmosfere može da se podstakne dobrom poljoprivrednom praksom i regeneracijom ekosistema i očuvanjem biodiverziteta.
Uporedo sa tim, države i privreda se sve više oslanjaju na tehnologije CCS-a i projekte uklanjanja CO2 direktno iz industrijskih emisija gasova. Ugljenik se uglavnom hvata na izvoru, u termoelektranama i drugim pogonima u kojima se sagorijevaju fosilna goriva ili biomasa i skladišti u dubokim geološkim formacijma ili istrošenim nalazištima nafte i gasa.
Tehnologije pomoću kojih se uhvaćeni ugljenik reciklira za dalju upotrebu – CCUS
Kada se izdvojeni CO2 koristi u nekom industrijskom procesu, tehnologija se tada naziva prikupljanjem, korišćenjem i skladištenjem ugljenika (carbon capture, utilization and storage – CCUS).
Hvatanje CO2 je najisplativije u velikim energetskim objekatima, u industrijama sa velikim emisijama, u proizvodnji cementa, čelika, preradi prirodnog gasa ili u postrojenjima za sintetička goriva i proizvodnju vodonika na bazi biogoriva.
Izvlačenje CO2 iz atmosfere je tehnički moguće, ali drastično niža koncentracija CO2 u vazduhu nego u ložištima komplikuje proces i tako ga čini skupljim.
Belgija i Danska pokrenule CCS sistem
Greensand je prvi CCS projekat saradnje dvije evropske zemlje. CO2 sakupljen u Belgiji se transportuje do iscrpljenog naftnog polja ispod dijela Severnog mora pod danskom kontrolom i u njega se ubrizgava i tako zarobljava.
CO2 sakupljen u Belgiji se skladišti pod dnom danskog Sjevernog mora
Skladištenje je započelo prošle nedjelje, a cilj je da se do 2030. zarobljava do osam miliona tona CO2 godišnje.
Očekuje se da će ovakvi projekti ubuduće dobiti i značajnu finansijsku pomoć Evropske Unije. Evropska komisija priprema strategiju za CCS i trebalo bi da je predstavi ove godine.
IEA: CCS je deo scenarija za klimatsku neutralnost
Postoji oko 35 komercijalnih CCUS postrojenja za obogaćivanje goriva i proizvodnju električne energije, po podacima Međunarodne agencije za energetiku (IEA).
Agencija ističe da je već oko 300 projekata u različitim fazama razvoja. Preko 200 postrojenja za hvatanje CO2 treba da bude pušteno u rad do 2030. godine.
