Na današnji dan Šćepan Mali izabran za vladara Crne Gore

Na današnji dan, 17. oktobra 1767. godine na Opštecrnogorskom zboru održanom na Cetinju za vladara Crne Gore izabran je Šćepan Mali.

Njemu su, naime, Crnogorci i okolni Brđani, koji nisu zvanično bili u sastavu Crne Gore, povjerovali da je ruski car Petar III Fjodorovič, koji je ubijen u dvorskoj zavjeri koju je predvodila njegova supruga Katarina II Velika.

Tim činom privremeno je prekinut kontinuitet vladavine dinastije Petrović Njegoš, jer je Šćepan Mali razdvojio crkvenu od svjetovne vlasti. 

Njegovo porijeklo nije poznato. Prema nekim podacima smatralo se da potiče iz Dalmacije. Petar II Petrović Njegoš, u svom djelu “Lažni car Šćepan Mali”, tvrdio je da se prezivao Raičević.

“Ja sam uprav rodom Dalmatinac, plemenom se zovem Raičević. Ako ovo ne bude istina, prost vi život — vi me kamenujte”, pisao je Njegoš.

Nevjerovatna saga o Šćepanu Malom počinje kada se 1766. godine pojavio u ovim našim krajevima predstavljajući se, dakle, da je ruski car Petar III na kog je, prema narodnom kazivanju, fizički sličio.

Brzo je osvojio srca Crnogoraca, jer je vješto iskoristio njihov osjećaj tradicionalne naklonjenosti, kako se u ono vrijeme govorilo, “Majci Rusiji”.

Zahvaljujući harizmi, autoritetu i vojnim vještinama uspio je da ujedini zavađene crnogorske plemenske vođe i zavede red u zemlji, što je dodatno doprinijelo njegovoj popularnosti. Tokom njegove vladavine Crna Gora je uživala relativnu stabilnost i uspješno se odupirala napadima Osmanlija.

Međutim, Šćepanov identitet nikada nije bio u potpunosti razotkriven. Njegovu vladavinu okončala je tragična smrt 1773. godine kada ga je, vjerovatno po nalogu Osmanlija, ubio jedan od njegovih slugu koji je bio Grk.

Od tada do danas Šćepan Mali ostaje enigmatična figura u crnogorskoj istoriji – čovjek koji je ujedinio narod pod lažnim imenom, ali stvarnim vizijama.