U regionu raste broj mjesta sa prekomjerno zagađenim vazduhom
Ni dva mjeseca od početka 2024, u Srbiji čak sedam gradova bilježi prekoračenje zakonski definisanih limita zagađenosti vazduha. Trava nije zelenija ni u komšijskom dvorištu. Novom Pazaru i Strumici, koji su prvi premašili 35 dana sa koncentracijom štetnih PM10 čestica većom od 50 mikrograma po kubnom metru, pridružilo se još 16 gradova iz regiona.
Za sedam gradova u Srbiji se već sada zna da će u 2024. godini kvalitet vazduha koji građani udišu biti u trećoj kategoriji – prekomjerno zagađen.
Zakon o zaštiti vazduha Srbije propisuje da srednja dnevna granična vrijednost mikroskopskih čestica PM10 može premašiti 50 mikrograma po kubnom metru samo 35 puta godišnje. Novi Pazar je ovogodišnji prvak, jer je limit dostigao već 12. februara. Kao što se i očekivalo, Valjevo, Užice, Beograd, Šabac, Kosjerić i Kraljevo su mu se vrlo brzo pridružili.
Zanimljivo je da je vazduh u Šapcu do ove godine u svim izvještajima bio ocenjen kao čist ili neznatno zagađen. Međutim, sada ovaj grad ima kontinualno mjerenje PM čestica, koje pokazuje drugačije. Šabac je već 17. februara zabeležio 36. dan sa prekoračenjem dnevne granične vrijednosti za PM10.
Zahvaljujući unaprijeđenoj verziji aplikacije xEco, sada možemo da pratimo i situaciju u ostatku regiona. Zakon u više okolnih zemalja propisuje da se kvalitet vazduha svrstava u treću kategoriju, odnosno da je prekomjerno zagađen, ukoliko mjerna stanica bilježi prekoračenje od 50 mikrograma po kubnom metru više od 35 dana godišnje.
Srbija za sada ima najveći broj gradova sa prekomjerno zagađenim vazduhom. Na drugom mjestu je Sjeverna Makedonija, sa šest mernih stanica koje su zabilježile prekoračenje dozvoljenog broja dana za PM10. Strumica je prva dostigla limit, ali ju je preteklo Kičevo, pa je sad na već 44 dana.
U Bosni i Hercegovini, merne stanice u tri grada: Doboju, Zenici i Sarajevu, beleže prekoračenje. Bijelo Polje u Crnoj Gori je od 1. januara 37 dana imalo prekomjerno zagađen vazduh, dok su Pljevlja na samoj granici, sa 35 dana. U toj opštini se nalazi jedina termoelektrana na ugalj u zemlji.
U Hrvatskoj i Sloveniji još nijedna merna stanica nije prestigla 35 dana u crvenom.
