Vještačka inteligencija dokazano šteti okolinu

Za samo nekoliko interakcija, ChatGPT iskoristi 500 mililitara pitke vode.

Debate o ekološkim troškovima jezičkih modela vještačke inteligencije postoje otkako je ova tehnologija postala šire dostupna. GPT, jedan od najpoznatijih primjera, javno je predstavljen 30. novembra 2022. godine, a već u decembru 2022. objavljen je blog post koji je pokušao procijeniti karbonski otisak ovog AI modela.

Istina je, korišćenje velikih AI modela poput ChatGPT-a troši velike količine električne energije, što dovodi do emisije gasova štetnih za životnu sredinu. Takođe, AI interakcije troše značajne količine svježe vode koja se koristi za hlađenje servera koji pokreću ove sisteme.

Tačan ekološki uticaj ChatGPT-a i AI tehnologije još uvijek je nepoznat, s obzirom na to koliko se brzo ova tehnologija razvija.

Različiti modeli vještačke inteligencije troše različite količine energije, pa se emisije ugljen-dioksida proizvedene jednom AI interakcijom razlikuju u zavisnosti od modela. Shaolei Ren, vanredni profesor elektrotehnike i računarstva na Univerzitetu Kalifornije u Riversajdu, procijenio je da GPT-4, model koji je razvio tim tvoraca ChatGPT-a, generiše otprilike četvrtinu kilograma emisija ugljen-dioksida prilikom pisanja e-pošte dužine 100-250 riječi.

Ova procjena, koja se zasniva na njegovim istraživanjima, odnosi se isključivo na Sjedinjene Američke Države i može se razlikovati u zavisnosti od energetske efikasnosti zemlje u kojoj se koristi, izjavio je Ren.

Veliki AI modeli rade pomoću data centara, fizičkih objekata u kojima se nalaze računarska oprema i povezan hardver. Na globalnom nivou, data centri i mreže za prenos podataka činili su 0,9% emisija štetnih gasova povezanih s energijom i 0,6% ukupnih emisija štetnih gasova u 2020. godini. Ovo su podaci Međunarodne agencije za energiju (IEA), međuvladine organizacije koja daje preporuke za energetsku politiku u 45 zemalja koje čine 75% globalne potrošnje energije.

Izvještaj iste organizacije ukazuje da bi „potrošnja električne energije od strane data centara, vještačke inteligencije i sektora kriptovaluta“ mogla da se udvostruči od 2022. do 2026. godine, što bi otprilike bilo jednako potrošnji električne energije Japana.

Google i Microsoft objavili su izvještaje o održivosti za 2024. godinu, u kojima su takođe zabilježeni značajni porasti emisija štetnih gasova, djelimično zbog vještačke inteligencije.

U Googleovom izvještaju navedeno je da su njihove emisije štetnih gasova porasle za 48% u periodu od 2019. do 2023. godine. Microsoft je izvijestio da su njihove emisije porasle za 29,1% od 2020. do 2023. godine, jer su ulagali u „infrastrukturu potrebnu za unapređenje novih tehnologija.“ U uvodnom dijelu, Microsoftov izvještaj spominje „nove tehnologije, uključujući generativnu vještačku inteligenciju.“

Shaolei Ren, koji proučava društvene i ekološke efekte vještačke inteligencije, izjavio je da je teško odrediti metriku za dugoročni klimatski uticaj AI tehnologije. Kada se radi analiza troškova i koristi, naučnici često koriste iznos u dolarima vezan za emisije ugljen-dioksida — ali procjene se značajno razlikuju. Ren je istakao da bi računanje uticaja AI na javno zdravlje zbog emisija iz fosilnih goriva i drugih zagađivača pružilo konkretniju metriku.

On i njegovi saradnici su u preliminarnoj studiji iz decembra 2024. godine otkrili da će do 2030. godine uticaj data centara u SAD-u na javno zdravlje premašiti 20 milijardi dolara godišnje. Prema izvještaju, to je dvostruko više od uticaja proizvodnje čelika na bazi uglja u SAD-u i „uporedivo s uticajem emisija drumskog saobraćaja u Kaliforniji.“ Izvještaj je takođe pokazao da obuka AI modela veličine Llama3.1, modela kompanije Meta, „može proizvesti zagađivače vazduha ekvivalentne više od 10.000 povratnih putovanja automobilom između Los Anđelesa i Njujorka.“

Izvor: Snopes