PRVA U EVROPI: Belgija proglasila ekocid međunarodnim zločinom
Belgija je prva država u Evropi koja je ekocid uvrstila među zločine na nacionalnom i međunarodnom nivou. Nekoliko dana kasnije, Evropski parlament je izglasao izmjene direktive Evropske unije o ekološkim zločinima, kojima se kriminalizuju slučajevi uporedivi sa ekocidom.
Ekocid doslovno znači uništavanje životne sredine. Po definiciji, to su “protivpravna ili bezobzirna djela koja su počinjena sa saznanjem da postoji velika vjerovatnoća ozbiljne i široko rasprostranjene ili dugoročne štete po životnoj sredini prouzrokovane tim djelima”. Primjeri ekocida su: prekomjeran ribolov, izlijevanje nafte, hemijsko i zagađenje plastikom, masovna sječa šuma radi uzgoja stoke, ekstrakcija minerala i nafte i proizvodnja palminog ulja, kao i radioaktivna kontaminacija.
Belgijski Savezni parlament nedavno je usvojio novi krivični zakonik, koji prepoznaje zločin ekocida na nacionalnom i međunarodnom nivou.
Za novouvedeni zločin moći će biti optuženi pojedinci na najvišim položajima odlučivanja kao i korporacije
Unutar države, nove kazne će biti primjenjivane na pojedince na najvišim položajima odlučivanja kao i na korporacije. Predviđena kazna za osobe je do 20 godina zatvora, dok kazna za kompanije može dostići 1,6 miliona eura.
Belgija je federalna monarhija. Regioni Flandrija, Valonija i Brisel imaju zasebna zakonodavstva o zaštiti životne sredine. Primjena novog zakona ograničena je na područje unutar nadležnosti savezne vlasti, što uključuje upravljanje Severnim morem i nuklearnim otpadom.
Patrisija Vilok, direktorka belgijskog ogranka pokreta Stop Ecocide International, rekla je da ograničenost dometa novog zakona nije razlog za zanemarivanje njegovog značaja.
Belgija je prva država u Evropi koja je ekocid svrstala među međunarodne zločine, pored genocida, zločina protiv čovječnosti, ratnih zločina i zločina agresije.
Civilno društvo je snažno doprinijelo uvođenju ekocida u izmijenjeni krivični zakonik
Civilno društvo je snažno podržalo inicijativu uvođenja ekocida u izmijenjeni krivični zakonik, a peticiju koju je pokrenuo Greenpeace potpisalo je više od 43.000 ljudi.
“Nakon četiri godine borbe u parlamentu i civilnom društvu, naš krivični zakonik konačno dolazi u pomoć planeti: najteži napadi na životnu sredinu uskoro će biti kriminalizovani. Naša mobilizacija daje plodove”, rekao je Samuel Kogolati, član Saveznog parlamenta iz Zelene stranke Ecolo.
Evropska unija je prva međunarodna organizacija koja će kriminalizovati nanošenje štete životnoj sredini uporedivo sa ekocidom
Poslanici Evropskog parlamenta su glasali za direktivu EU o ekološkim zločinima, kojom će biti kažnjavani počinioci najozbiljnijih slučajeva uništavanja ekosistema.
“Nova direktiva otvara novo poglavlje u istoriji Evrope, štiteći je od onih koji štete ekosistemima, a preko njih i ljudskom zdravlju”, rekla je Mari Tusen, francuska pravnica i poslanica u Evropskom parlamentu.
Po njenim riječima, sadašnje zakonodavstvo EU i nacionalna zakonodavstva država članica ne odvraćaju prestupnike od činjenja ekoloških zločina, krivična djela su ograničena na samo neke postupke, a sankcije su veoma blage.
U svom izvještaju o borbi protiv ekološkog kriminala u Evropi, Evropski biro za životnu sredinu (EEB) navodi brojne primjere ekoloških zločina koji su ostali nekažnjeni jer nisu bili obuhvaćeni starom direktivom.
Među novim krivičnim djelima su nelegalna trgovina drvetom, iscrpljivanje vodnih resursa, uvoz i upotreba žive i fluoriranih gasova sa efektom staklene bašte, uvoz invazivnih vrsta i zagađivanje brodovima.
Direktiva se odnosi na slučajeve koji se mogu uporediti sa ekocidom
Direktiva ne uključuje riječ ekocid direktno. Ipak, u preambuli se navodi da se odnosi na slučajeve koji se mogu uporediti sa ekocidom. Zagovornici uvođenja ekocida kao petog međunarodnog zločina tvrde da se izmjenama direktive u suštini kriminalizuje ekocid.
Prema novoj direktivi, pojedinci i predstavnici kompanija koji počine ekološka krivična djela mogu se suočiti sa zatvorskim kaznama, u zavisnosti od obima i ozbiljnosti prouzrokovane štete. Prekršaji koji uzrokuju smrt osobe biće kažnjeni sa deset godina zatvora.
Prije stupanja na snagu, Savjet EU mora da formalno prihvati direktivu.
Nakon toga, države članice će imati dvije godine da implementiraju revidiranu direktivu u nacionalno zakonodavstvo. Što se tiče kompanija koje su počinile ekocid, vlasti će moći da biraju da li da im naplate do pet odsto godišnjeg prihoda ili do 40 miliona eura.
Izvor: Balkan green energy
