Mijavaki metoda za sadnju šume: Alat za ublažavanje i prilagođavanje na klimatske promjene

Izvor: prilagodba-klimi.hr

Evropom niču male, ali izuzetno guste šume kao dio pokreta usmjerenog na obnavljanje biološke raznolikosti i borbu protiv klimatskih promjena.

Prema istraživanju, klimatske promjene bi  mogle uzrokovati nestanak trećine biljnih i životinjskih vrsta u roku od 50 godina te su velika prijetnja globalnoj biološkoj raznolikosti.

Takve šume, veličine teniskog terena, bazirane su na radu svjetski poznatog japanskog botaničara i dobitnika nagrade Plavi planet, Akire Miyawakija, specijaliziranog za obnovu prirodne vegetacije na degradiranom zemljištu.

Do sada, Miyawaki je zasadio preko hiljadu takvih šuma diljem Japana, Malezije i drugdje. „Minijaturne šume“, odnosno „Miyawaki šume“ bazirane su na sađenju po 3 sadnice autohtone sorte prilagođene lokalnim uslovima po kvadratnom metru koje postaju samoodržive nakon prve tri godine. Sadi se otprilike 50 do 100 lokalnih biljnih vrsta slučajnim redosljedom kao što bi prirodno raslo u divljini za razliku od monokulturnih-šuma kod kojih se sadi samo jedna vrsta što dovodi do „ekoloških pustinja“ s obzirom da se unutar takvih šuma ne može razviti prirodna bioraznolikost šumskog sistema.

Prema naučnom radu „A Global Deal For Nature: Guiding principles, milestones, and targets“, prirodni ekosistemi ključni su za održavanje napretka čovjeka posebno sada kada se zbog posljedica klimatskih promjena svijet zagrijava, a čak 65% potpisnika Pariškog sporazuma obavezalo se upravo na obnovu ili očuvanje ekosistema.

Netaknute, prirodne šume, a posebno tropske šume, „upijaju“ dvostruko više atmosferskog ugljenika od zasađenih monokultura. Prema tome, a s obzirom da se oko dvije trećine svih vrsta na Zemlji nalazi upravo u prirodnim šumama, zaštita istih je od vitalnog značaja za sprečavanje masovnog izumiranja i u borbi protiv globalnog otopljavanja.

Holandski naučnici pratili su razvijanje takvih šuma i zaključili da se biološka raznolikost povećala u odnosu na obližnju šumu. Broj vrsta i broj jedinki bio je veći nego u posmatranoj šumi, a ponekad može biti i do 100 puta veći. Vodeći ekolog studije Fabrice Ottburg, objasnio je ovaj fenomen: „Mlada šuma i njena otvorenost omogućuje da više Sunčeve svjetlosti dosegne cvjetnih biljki koje privlače oprašivače, a uz to raznolikost povećava i sadnja onih vrsta sadnica koje su hrana i pružaju sklonište različitim vrstama životinja.“

Holandska organizacija IVN Nature Education, uz pomoć firme za „proizvodnju“ šuma Afforest, od 2015. godine pomaže gradovima i domaćinstvima u sadnji „Miyawaki šuma“ kojih je već 100. Taj bi se broj do 2022. godine trebao udvostručiti, a i druge države u svijetu i Evropi počele su slijediti njihov primjer pa su tako organizacije u Belgiji i Francuskoj nedavno posadile najmanje 40 takvih šuma. Prva „Miyawaki šuma“ u Francuskoj posađena je na periferiji Pariza s ciljem smanjenja buke i filtracije vazduha u komšiluk.

Zagovornici metode tvrde da takve šume rastu 10 puta brže, 30 puta su gušće te je bioraznolikost veća čak 100 puta nego kod onih posađenih uobičajenim postupcima. Naučnici tvrde da su takvi ekosistemi ključni za postizanje klimatskih ciljeva, procjenjujući da prirodne šume mogu „upiti“ 40 puta više atmosferskog ugljika od plantaža na kojima se uzgajaju pojedinačne vrste. „Miyawaki šume“ dizajnirane su tako da mogu obnoviti ekosistem u vremenu kraćem od 70 godina, koliko je šumi inače potrebno da se oporavi. Gradovi svojim širenjem i urbanizacijom gube „zeleni popoklopac“ te se uslijed sve viših temperatura povećavaju „toplotna ostrva“, a ovakvi trendovi mogu pomoći u relativno brzom prialgoćavanju i na negativne uticaje poput toplotnih talasa.