Međunarodni dan sestrinstva- ko je bila Florens Najtingejl?

Na današnji dan 1820. godine rođena je engleska bolničarka, istraživačica i reformatorka, Florens Natingejl koja je bila osnivačica prve škole za bolničare. Na datum njenog rođenja obilježava se Međunarodni dan medicinskih sestara.

Upoznajte Florens Najtingel

Ko je bila Florens Najtingel i zašto je ona važna ličnost u razvoju poziva poznatog kao “medicinska sestara” , shvatićete kad pročitate njenu biografiju.

Florens Najtingejl  je bila osnivačica sestrinstva, posebne discipline u okviru medicinske deontologije. Radila je kao negovateljica, organizatorka, istraživačica, reformatorka, spisateljica i učiteljica.

Rođena je 12. maja 1820. u Firenci, po kojoj je dobila ime. Porijeklom je iz bogate engleske porodice. Kao mlada imala je mogućnost da putuje i stekne obrazovanje. Govorila je sedam jezika, pokazivala sklonost prema matematici, posebno statistici, ali i za sestrinstvo. Njegovala je rođake, poslugu, komšije i sa majkom obilazila siromašne. U to vrijeme za njegovateljstvo nije bile potrebne kvalifikacije. Taj posao je bio lišen društvenog ugleda i najčešće su ga obavljale žene iz radničke klase, koje nisu nalazile druge mogućnosti za zaposlenje. Međutim, pošto su takve žene često bile na lošem glasu, roditelji su se protivili njenoj odluci da se bavi takvim poslom. Međutim, ona je ostala uporna u svojim namjerama.

Prilikom putovanja na koja su je roditelji slali, koristila je priliku da obilazi bolnice i da razgovara sa stručnjacima koji su u istim radili. U povratku sa putovanja iz Egipta, tokom 1849-50. godine je provela dve nedelje u Ustanovi za đakonese u Kajzersvertu u Nemačkoj, gdje je naučila o značaju reda i dispcipline u zdravstvenim ustanovama, što joj je pomoglo na prvom radnom mjestu upravnika Ustanove za bolesne gospođe, gdje je radila od 1853. godine do Krimskog rata 1854. godine.

Najprije je sa grupom medicinskih sestara pozvana da ode u Skadar, gde je oformljena vojna bolnica za ranjenike i bolesne vojnike. Odmah pošto je stigla, prikupila je podatke o sanitarnim uslovima bolnice. Zabeležila je nedostatak svježeg vazduha, nečistoću, prenatrpanost, što je uzrokovalo visoku stopu smrtnosti vojnika, koja je iznosila 42,7%. Zatim je izradila plan za izmjenu takvog stanja, obezbijedivši čistu odjeću i postelju, odgovarajuću hranu, odredivši odgovarajuću veličinu kreveta i prostor između njih. Osim toga, i sama je previjala rane, pomagala pri amputacijama, noću obilazila bolesnike, obezbijedila prostor u kome su vojnici provodili slobodno vreme, kako bi ih odvratila od konuzimiranja alkohola. Kao rezultat preduzetih mjera, došlo je do smanjenja stope smrtnosti vojnika na 2,2%.

Reforme i mjere u sanitetskoj službi i nezi ranjenika i bolesnika, koje je ona uspostavila prije više od jednog vijeka i danas se koriste:

• obilaženje bolesnika noću
• dokumentovanje svih podataka relevantnih za stanje bolesnika
• praćenje ishoda u vezi sa pacijentom
• norme za građenje i uređivanja bolnica

Tokom Krimskog rata je i sama oboljela od krimske groznice (vrsta tifusa), zbog čega se pretpostavlja da se nakon rata vratila sa hroničnom tuberkulozom, tako da je najveći deo vremena posle rata provela u postelji. I pored toga nastavila je da radi.

Brinula se o rođacima, komšijama, kao i radnicima zaposlenim na porodičnim imanjima. Mada zbog posjete i veličine imanja, nija mogla da bude uvek u njihovoj blizini, organizovala je posjete lekara onima kojima je bila potrebna medicinska pomoć, pismenim putem se informisala o njihovom stanju, potrebama i liječenju. Sama je njegovala majku i sestru, sve do kraja njihovog života i osećala se odgovornom za njihovo zdravlje.

U svom radu je koristila statistički metod, po uzoru na belgijskoga statističar Adolph Quetelet. Statistiku je smatrala ključnom u donošenju mjera koje bi spriječile dalje obolevanje i smrt.

Radila je na reformama sestrinstva i javnog zdravlja.

Tražila je da se detaljno ispitaju sanitarni uslovi za britansku vojsku na Istoku, kako se katastrofa kakvu je ona zatekla u Skadru više nikad ne ponovi. Od Kraljice je dobila dozvolu za osnivanje Kraljevske komisije. Zajedno sa uglednim zdravstvenim statističarem Vilijamom Farom, koji je u to vreme obavljao funkciju načelnika Odeljenja za statistiku Generalnog registra za Englesku i Vels u to vrijeme prikupljala je podatke o sanitarnim uslovima u vojsci. Svoje rezultate sama je prikazivala na grafikonima pite i sačinila izvještaj pod nazivom „Bilješke o zdravlju, efikasnosti i bolničkoj administraciji u britanskoj vojsci”, koje se smatraju njenim najboljim statističkim djelom.

Njih dvoje su nastavili saradnju i nakon izrade izveštaja. Dok je ona prikupljala podatke o zdravstvenom stanju britanskih vojnika, on joj je prenosio svoje statističko znanje i informacije o zdravlju civilnog stanovništa.

Otvorila je prvu službu za medicinske sestre. Njene učenice su kasnije otvorile škole takvog tipa u mnogim zemljama. U Beogradu 1924. godine izašla je prva generacija medicinskih sestara.

Ona i danas predstavlja model za medicinske sestre i tehničare. Nastavljajući njenu viziju i vrijednosti, medicinske sestre brinu o svim ljudima, vodeći društva širom svijeta ka boljem zdravlju.

Zakletva

Smatrala je da je za dobro funkcionisanje sestrinstva neophodno ispuniti dva uslova: a)dobro poznavanje njege bolesnika kao specifične medicinske vještine i b)visoka moralna zrelost medicinske sestre. Slična polazišta su uočljiva i u Hipokratovoj zakletvi, koja se smatra prvim pisanim dokumentom iz medicinske etike.

Prva je napisala zakletvu namenjenu medicinskim sestrama, s namjerom da definiše moralni lik medicinske sestre. U zakletvi se ističe neophodnost življenja u moralnom čistunstvu, kako u profesionalnom, tako i u svakodnevnom životu, potvrđuje se pravilo lat. Primum non nocere, kao i obaveza čuvanja profesionalne, odnosno medicinske tajne, te ističe obaveza saradnje s ljekarom radi postizanja zajedničkog cilja – poboljšanja zdravlja bolesnika. Osnova visoke moralnosti lika medicinske sestre je dobra stručna osposobljenost i ponavljanje pravila sestrinske struke. Sestra se obavezuje na stalno usavršavanje i podizanje stručnosti na viši nivo.

Svečano se obavezujem pred Bogom i u prisustvu ovog skupa, da ću provesti cijeli svoj život u moralnoj čistoti i da ću se odano baviti svojom profesijom.

Ja ću se uzdržavati od bilo kakvog nekontrolisanog postupka sa bolesnikom i neću svjesno primijeniti lijek koji bi ga mogao oštetiti.

Sve što je u mojoj moći, učiniću, da poboljšam nivo svoje profesije i držaću u tajnosti sve lične informacije koje sam saznala i sve poverljive informacije koje doznajem prilikom obavljanja mog posla.

Sa punom lojalnošću, do kraja ću pomagati ljekaru u njegovom poslu i odano ću obavljati sve poslove oko bolesnog čovjeka.— Tekst zakletve Florens Najtingejl

Medalja za milosrđe „Florens Najtingejl”

Po Florens Najtingejl, kao uzoru požrtvovanosti, hrabrosti i nesebičnog pružanja pomoći ranjenima i bolesnima, u Vašingtonu 1912, na IH konferenciji Međunarodnog crvenog krsta sa sjedištem u Ženevi ustanovljena je Medalja za milosrđe „Florens Najtingejl“, koja je dodeljivana na predlog nacionalnih društava Crvenog krsta. Zbog izbijanja Prvog svetskog rata, prva dodjela je izvršena tek 1920. godine. – izvor biografije wikipedija